Waar nu het centrum van Kontich is, ontstond in de vroege middeleeuwen een kleine nederzetting, begrensd door wat nu de Mechelse- en Antwerpsesteenweg is, de Magdalenastraat en het Sint-Jansplein. De Franken bouwden dit blok uit tot een driehoekige “biest”, met een waterput voor het vee, de zogenaamde Ganzenpoel. In een latere fase kwam daar het blok tussen Sleutelstraat en Mechelsesteenweg bij.

Daar bevond zich een waterader die zuiver water naar het Sint-Jansplein aanvoerde en daarmee de Ganzenpoel voedde. Dit bescheiden vlietje werd Dorpsbeek en later Saskesvliet genoemd, liep verder naar de Nachtegaalhoeve en mondde dan uit in de Boutersembeek.

		De naam Ganzenpoel wijst erop dat de (tamme) ganzenkudden er gebruik van maakten, terwijl de poel voor het grotere vee als “drenk” diende. En wie weet werd er ook snoekbaars of andere lekkere zoetwatervis in gekweekt. Bovendien was zo’n watervoorraad ook van onschatbaar nut bij het blussen van brand: eeuwenlang waren de huisjes in het dorp immers opgetrokken van hout, leem en stro en brandde er constant vuur in de haard. Met de nodige risico’s… Vanaf de 12e eeuw geraakte de gemeenschappelijke weideplaats in het dorp (toen de Plaetse genoemd) in onbruik: de parochieherder zag er een uitstekende kans in om het grasland in te palmen en er een pastoorstuin van te maken. De poel werd erin geïntegreerd.
Sint-Jansplein met pastorie en pastorietuin, 1758

Dat bleef zo tot de nieuwe pastorie af was in 1877. De oude werd toen rijkswachtkazerne – het gebouw uit 1650 bestaat nu nog als De (basket)Ploeg, naast de bibliotheek en ons museum. De tuin werd openbaar plein.

Veiligheidswacht-Gendarmerie, begin 20e eeuw		Café "De Ploeg", begin jaren 1970

In de 17e eeuw werd een deel van de visput gedempt en werd er een rijstal gebouwd voor Het Schaakbord. In deze afspanning, met wortels tot in het begin van de jaren 1400, was de posterij gevestigd met zijn aan- en afrijdende diligences.

De Varkensmarkt met café "A la Belle Vue", begin 20e eeuw

Later herkende men in het uithangbord geen schaakbord meer – het schaken was niet populair meer – maar een dambord, zodat het gebouw in 1834 Het Damberd werd genoemd. Rond 1890 veranderde de naam weer en werd het In den Bellevue of, zoals je op de meer dan honderd jaar oude postkaart ziet, A la Belle Vue. Daarvandaan had men inderdaad een “mooi uitzicht” op het Sint-Jansplein. In 1945 diende de herberg als decor voor de Vlaamse film Baas Ganzendonk met de jonge acteurs Robert Marcel en Luc Philips.

Restaurant "De Ganzenpoel"

Nu is er op die plek een restaurant gevestigd dat de gastronomie van Kontich hoog op de kaart wil zetten: De Ganzenpoel. Uiteraard staat er ganzenlever op het menu. Een vette gans was trouwens bij onze Germaanse voorouders geliefkoosde kost, en nu nog wordt in Zweden, Denemarken en Duitsland op 10 november sint-maartensgans geserveerd. Gezien Martinus de patroonheilige is van de Kontichse parochie, wordt het hoog tijd om dat gebruik hier (weer) in te voeren!